Column; Nico Dijkshoorn

Mourinho staat binnenkort naakt op de praalwagen


Opvallend, dat juist in de laatste weken van het voetbalseizoen vooral coaches de aandacht pakken. Ernst Happel, hij zou het, met een natte sigaret in zijn mondhoek, allemaal meewarig hebben bekeken. Je mist zo een man, die in één verhollandste Duitse zin de hele ellende samenvat.

Hoe zou Ernst Happel zijn collega Aad de Mos noemen? Ik denk een minkuchelstrapatsenmaker. En daarna het wegwerpgebaar.

Als er één iemand de laatste weken zijn best heeft gedaan om het beroepcoach betaald voetbal te grabbel te gooien, dan is het Aad de Mos wel. Ik zag weken achter elkaar een radeloze standwerker langs de zijlijn hollen. Een man met fout haar, die op een dorpsmarkt in Leerdam een handige allessnijder verkoopt, meer is Aad de Mos niet.

Dát gevoel roept Aad de Mos op: het standwerkergevoel. Je lust niet eens radijsjes en waar kom je mee thuis: een apparaat van 34 euro waarmee je radijsjes in geinige vormpjes kunt snijden. 'Verras er al uw vrienden mee!!', staat er op de verpakking.

Net als Aad de Mos heb je helemaal geen vrienden. Je zit in het weekend soms uren alleen aan tafel met een winterpeen vlak voor je op tafel en je voelt geen enkele behoefte om er een leuk hertje uit te snijden. En toch koop je opeens zo’n apparaat.

Dat is de kern van Aad de Mos. Je weet dat hij helemaal niets kan, je ziet een brallende proleet, je verstaat de helft van wat hij zegt en toch wil je hem geloven. Aad de Mos is de enige man in Nederland met een houdbaarheidsdatum die al is verstreken als ze de nieuwe coach voor je inpakken.

Daarmee vertel ik niets nieuws. We hebben ons de laatste weken erg vermaakt met Aad. Het was zo schaamteloos, zo obsceen opportunistisch, dat het vanzelf grappig werd. Noem het maar leedvermaak. Heel Nederland zag in Aad de Mos de verloederde standwerker, behalve de bestuurders van Sparta. Jammer dat het binnenkort voorbij is en Aad gewoon weer ergens Haags zit te knauwen op Cyprus of een ander eiland waar ze nog een hoop moeten leren. Van Aad uiteraard.

Het gaat mij om de nieuwe stroming waarbinnen Aad de Mos naadloos past: trainers die zichzelf belangrijker vinden dan de spelers. Daar lopen er nogal wat van rond. En neem dat lopen maar letterlijk. Moderne trainers zijn niet uit hun coachvak te branden. Vooral niet als de wedstrijden live op de televisie worden uitgezonden. Mediagenieke cavia’s in een iets te te klein hok, zoiets.

Waarschijnlijk zal dat megalomane gedrag nog wel even aanhouden, omdat uitgerekend bij de absolute Europese topclubs narcistische coaches de dienst uitmaken. Koning Zelfverheerlijking zelf, coach José Mourinho van Inter Milaan, is misschien wel het slechtste wat de voetballerij kon overkomen. Een schreeuwende gek in een maatkostuum.

In Nederland hebben we die ook, maar dan presenteren ze een voetbalprogramma en heten ze Humberto Tan.

In Italië, het zal niet, laten ze een van de belangrijkste clubs van het land coachen door een man die iedere avond boven op één van zijn 467 spiegels in slaap valt. Italianen rijden in roze polo's op scooters, kunnen janken om goed gekookte pasta, wonen in een laars en hebben een fallus met oogjes als premier, dus die kan je niets te verwijten. Ze weten niet beter.

Na de gewonnen wedstrijd twee weken terug in Barcelona gunde Mourinho ons een kijkje in de nabije toekomst. Het zal alleen nog maar gekker worden, zelfverheerlijking in een gesponsord maatpak.

Ik voorspel dat Mourinho zich binnenkort, vlak na gewonnen wedstrijden, naakt op een praalwagen door het stadion zal laten rijden. Er zal over enige tijd een lijkwade van drieduizend jaar oud worden gevonden, waarin, duidelijk zichtbaar, het gezicht van Mourinho verschijnt. Het is officieel: het was José Mourinho die Jezus coachte bij het in wijn veranderen van water.

Op het veld van Barcelona keken we De Moderne Coach recht in het gelaat. Daar stond hij, de armen in de lucht, met een door wraakzucht verwrongen kop. Winnen zien als een afrekening, dan ben je als coach ver heen.

Johan Derksen legde in het programma Voetbal International uit dat het een begrijpelijke reactie was, na dagenlang gesar van de Barcelona-aanhang. Dat ben ik niet helemaal met Johan eens. Mourinho pakte dit moment om – niet geheel toevallig met een camera vlak voor zijn neus – een langdurige juichend fuck you-gebaar te maken naar de supporters van de club waar alles ooit voor hem begon.

Ik zie het Frank Rijkaard over een paar jaar niet snel doen. Grote coaches blijven in de dug-out zitten als hun team heeft gewonnen. Juist het beheersen van de woede maakt een coach groot. Alleen kleine coaches schreeuwen met speekseldraden van lip tot lip naar een fictieve vijand. Zoals Aad de Mos, ja.

Mourinho schijnt dit allemaal te hebben geleerd van Louis van Gaal. Dat kan wel kloppen. Louis staat niet bekend als iemand die automatisch een stapje achteruit doet als er een beker van hand tot hand gaat. Oude tijden gaan herleven als Louis van Gaal in het Duits zijn overwinningsspeech houdt.

'Und wie sind die besten? Wir!! Wir!! Und war ist es nu sehr ruhig? Da, da, da!!' Voor de iets oudere Duitsers wordt het een nostalgische trip van heb ik jou daar.

Hoe het ook kan liet Ronald Koeman deze week, tijdens het laatste competitieweekend, zien. Daar zat de topcoach, in een studio te Aalsmeer, terwijl al zijn collega's lekker buiten werkten. Ronald deed het goed. Hij drukte op de juiste knopjes als er fragmenten moesten worden ingestart. Mooi zoals hij daar zat.

Hij, de enige echte Ronald Koeman, was tijdens het hoogtepunt van de competitie ingehuurd als een tweedehands Jan van Halst. Ronald luisterde geduldig naar de vragen van Humberto Tan, gelukkig altijd vragen waar je alleen maar ja of nee op hoeft te antwoorden.

Ronald Koeman, hij zou zo graag het witte bankstel in de studio met een slagersmes te lijf zijn gegaan. Huilend insteken op de voering. Met een gescheurd pak, vlak voor de camera, ons toeschreeuwen dat hij ook best soms wel een heel goede coach is. Ronald deed dat niet. Dat noemen we ultieme beheersing.


Nico Dijkshoorn